Nornen, Spinsters van onze Levenslopen
Nornen waren vrouwelijke, bovennatuurlijke wezens die de loop van een mensenleven bepaalden. Er waren zowel goedaardige als kwaadaardige Nornen, die het lot van een mens naar believen een andere wending konden geven.
Volgens veel mythologen staat het buiten kijf dat de Nornen de voorlopers zijn van de feeën die ieder kind bij geboorte opzoeken en goede of kwade spreuken uitspreken die de levensloop van het kind bepalen. Zoals bijvoorbeeld in het verhaal van Doornroosje.
Een runeninscriptie, gekerft door een voorbijganger (eigenlijk een vandaal dus), in de kerk in het Noorse Borgund luidt:
“De Nornen bepalen het goede en kwade en mij hebben ze veel leed gebracht.”
Niet iedere Norn was van even goede komaf. Sommige Nornen waren goddelijk, andere stamden af van elven of dwergen. Iemands lot en de kwaliteit van zijn leven werd verklaard met de stamboom van de Norn die over hem waakte. Goede Nornen, van goddelijke komaf, zouden een gunstige invloed op iemands leven hebben, terwijl ongeluk werd toegeschreven aan minder hooggeboren Nornen.
Soms werden de Nornen voorgesteld als de spinsters van ieders levensdraad. In het gedicht Helgakvida Hundingsbana (het lied over Helgi, de doder van Hunding) wordt beschreven hoe de Nornen de draden van Helgi’s lot spinnen en weven.
De drie belangrijkste schikgodinnen of Nornen zijn Urd, Skuld en Verdandi. Zij woonden bij de bron Urd, tussen de wortels van Yggdrasil. Urd is de Norn van het verleden. Haar naam wordt ook wel vertaald als noodlot. Skuld is de Norn van de toekomst. Haar naam wordt ook wel vertaald als noodzaak. Verdandi is de Norn van het heden en haar naam zou ‘zijn’ betekenen.
Deze drie Nornen bepaalden het levenslot en de levensduur van mensen en van goden. Ze “kerfden hout”, zo zegt Völuspá, wat mogelijk duidt op het uitsnijden van magische runen. Het vikingwoord voor hout kan echter ook ‘grote plank’ betekenen, en in Noorwegen was het gebruikelijk om het verstrijken van de dagen en jaren bij te houden door ‘kerfjes’ te maken in de houten muren
van de huizen. “Hout kerven” zou dus gewoon kunnen betekenen dat de Nornen de dagen van een mensenleven turfden.
Zij bezaten oude, overgeleverde kennis van goed en kwaad en waren daarom in staat te beoordelen wie wat toekwam. Het woord voor lot was ‘wurd’ in het Germaans, ‘wyrd in het Angelsaksisch en ‘urdr’ in het Oud-Noors.
De Nornen werden vaak afgebeeld als drie dansende dames met fruit aan hun voeten. Dit doet denken aan de Kelken 3 uit de Tarot.